“Nadat ik enkele jaren voor andere compagnieën had gewerkt, kwam in oktober 2019 het idee om solo te creëren. Om uit te zoeken wat het zou worden en of ik er überhaupt zin in had, begon ik met vier weken onderzoekslabo. Bij aanvang kon het nog alle kanten uit. Het was toen nog niet eens zeker dat het een circusvoorstelling zou worden, terwijl ik wel een circusopleiding achter de rug had. Toen dat uiteindelijk toch beslist was trok ik naar Le Lido, centre des arts du cirque de Toulouse, waar ik gedurende vier maanden erg goed begeleid werd in het ondersteuningsprogramma ‘Les Focons’. Intussen ben ik in de tiende week van het creatieproces aanbeland. Hierna volgen er nog vijf.”

© Sarah Vanheuverzwijn

Hanna is geen ervaren maker en heeft dus geen recept voor hoe alles moet. Ook techniek, verkoop en administratie zoekt ze zelf uit, en daarin moet ze helemaal van nul beginnen. “Het is één grote zoektocht. Gaandeweg leer ik wat werkt voor mij en wat niet, daarom gaat het ook over zo’n lange creatieperiode. Soms merk ik dat ik op de goede weg ben, maar ik nog dieper moet graven, en soms besef ik dat ik beter een uur buiten ga lopen omdat ik niet echt efficiënt bezig ben.” Het uitzoeken an sich is mede de reden waarom ze een solovoorstelling wou maken. “Als je voor een andere compagnie werkt, maak je continu compromissen met jezelf: hoe stop je toch een beetje van jezelf in een rol die al geschreven werd door iemand anders? Ik stelde mezelf de vraag ‘wat als ik het nu eens echt helemaal zelf bepaal?’ Niet alleen wat ik doe op het podium maar ook hoe ik ertoe kom. Ik leer gaandeweg erg veel bij, ook hoe hulp te vragen en te communiceren dat ik niet weet hoe het verder moet. Hoe neem je jezelf daarin serieus, maar ook niet te veel? Het helpt wel om met z’n tweeën te zijn af en toe, zowel iemand in de rol van outside eye als iemand die vraagt om hoe laat ik wil eten.”

Momenteel geeft ze samen met trapeze-artieste Mélusine Lavinet Drouet (op de foto met gele pet) woorden aan haar fysieke bewegingen. “Zo krijgen abstracte beelden ook echt een betekenis, en zien we makkelijker onderlinge verbanden. Dat helpt dan weer om de samenhang en de spanningsboog van de voorstelling te bepalen, en dat gaat beter dan met beelden alleen.” Met twee anderen (Sophie Van Der Vuurst de Vries en Marlène Rubinelli-Giodi) werkt ze later nog verder aan de regie en het ritme van de voorstelling.

Tijdens het creëren merkte Hanna dat ze een directe connectie met het publiek erg fijn vond. Om die reden is het een circulaire voorstelling en zit het publiek heel dichtbij, rondom het speelveld. “Bij binnenvoorstellingen komen toeschouwers dus op het podium te zitten. Dat de trapeze eerder laag hangt heeft ook daarmee te maken. Ik kreeg al meermaals achteraf van toeschouwers te horen dat ze op die manier precies deel uitmaakten van de voorstelling. Omdat ik ook iets in hoogte wou doen, was ik op zoek naar een systeem waarbij ik zelf de trapeze kon bedienen, maar al bij al was dat vooral een hoop technisch gedoe. Ik heb nu een tweede bar hoger gehangen. Recent besliste ik, na met een aantal mensen gepraat te hebben, de voorstelling aan te passen zodat ze ook buiten kan plaatsvinden. Daar komt natuurlijk een portiek bij kijken, en daar ben ik nog naar op zoek.”

De creatie heet DUIF, verwijzend naar zowel de vredesduif als de stadsduif met contrasterende imago’s. “De duif belichaamt een contrast dat ik ook in het circus voel. Aan de ene kant is het allemaal heel sierlijk. Je vliegt, je bent soepel, het is allemaal mooi daar hoog in de lucht. Aan de andere kant is het erg zwaar, je traint veel en moet ook letterlijk de zwaartekracht overwinnen om daarboven te komen. Ik vind het heel interessant om beide kanten evenwaardig te laten zien, en vooral ook om daar eerlijk in te zijn.”

“Het gaat voor mij heel erg over verwachtingen. Sowieso wat betreft het hele proces, maar ook naar mezelf toe, naar de trapeze en naar het publiek toe, en van het publiek naar mij toe. Ik zoek uit hoe we voorbij die verwachtingen tot iets kunnen komen. Zo wordt de voorstelling echt een gedeeld moment met het publiek, en iets wat we daar ter plaatse samen creëren. Een soort strijd naar vrijheid wat mij betreft, omdat ik voel dat ik er zelf ook ergens aan vast zit. Laat ik alles los? Of moet ik ook aan een aantal dingen vasthouden? Soms werkt dat heel destabiliserend. Af en toe hoogtevrees, zeg maar, maar dat is deel van het proces. Het is heel waardevol om te kunnen zeggen ‘kijk, ik weet het ook allemaal niet, maar toch wil ik dit moment delen’ in plaats van te poneren ‘het zit zo, ik weet precies hoe het moet.’ In die zin vertoont de voorstelling gelijkenissen met de open zoektocht in het creatieproces.”

Auteur: Sarah Vanheuverzwijn
Dit artikel verscheen in Circusmagazine #75 (juni 2023)