Voor de rubriek ONAF trekken we telkens naar een andere creatieplek in Vlaanderen, waar een artiest of gezelschap nog volop in creatie is. Deze keer brengt de rubriek ons naar De Clinch in Clinge. Net voor het oprijden van het weggetje naar de werkplaats komt er een bericht binnen: ‘Telenet-info: welkom in Nederland.’

© Sarah Vanheuverzwijn

Welkom in een wereld waar circusartiesten in alle rust kunnen creëren, welkom op een plek die het woord ‘vrijhaven’ alle eer aandoet, welkom op een plek waar niet enkel gecreëerd wordt, maar ook geknutseld, gebouwd, verbouwd en geleefd. Een bruisende plek waar veel mensen samen en toch naast elkaar aan het werk zijn, een plek waar op het moment van ons bezoek, midden augustus, de rust overheerst. Het is stilte voor de storm, want eind augustus gaat hier het gelijknamige jaarlijkse circusfestival De Clinch door. Het festival waarop Raff Pringuet zal try-outen met zijn allereerste solovoorstelling: Just the moon. Je kan Raff onder meer kennen als performer bij Sinking Sideways, Circumstances, TeaTime Company en Johnny MUS. Of voor de mensen uit de atelierwereld: Raff van Circolito, waar hij zijn circuscarrière begon.

Het is stil en donker in de creatiezaal van De Clinch. Enkel het licht van een spot beweegt over de muren van de zaal. In de spotlight: een jonglerende Raff. De jongleur staat niet gewoon in het licht van de lamp, zijn hoofd is gedraaid naar de lamp, hij staat er bijna oog in oog mee. Jongleren en tegelijkertijd naar een fel licht kijken; is dat niet net wat jongleurs zoveel mogelijk willen vermijden? Raff niet: voor hem is het een spel om de lamp aan te staren, met vlekken voor de ogen als gevolg. In een volgende scène vormen de lamp en de acro-jongleur dan weer meer een duo: al lijken een lamp en een menselijk lichaam niet zo heel erg op elkaar, de bewegingen die ze op exact hetzelfde moment maken, brengen het object tot leven: Raff en zijn lamp worden gelijkwaardige acrobatiepartners.

De creatie is een tot op de milliseconde voorbereide choreografie; soms staan artiest en lamp naast elkaar en bewegen ze gelijkaardig, dan weer neemt de lamp het over en lijkt ze zelfs een eigen wil te hebben, tegen de artiest in. Uiteraard heeft het ding geen eigen wil, elke beweging die het maakt, werd vooraf geprogrammeerd. “Het geheugen van de lamp is duidelijk beter dan het mijne,” zegt Raff terwijl hij voor de zoveelste keer jonglerend naar de programmeertafel wandelt. Daarmee doorprikt hij een bubbel; als toeschouwer was ik helemaal mee in het verhaal dat de lamp vertelt, de lamp die in mijn interpretatie wel een levend ding geworden was, met een eigen wil, een eigen verhaal en een volwaardige rol in de creatie. Mijn eerste vraag aan Raff is eerder lacherig bedoeld: “Wat is de naam van de lamp?” “Mavy,” luidt het antwoord eerlijk en duidelijk. “Naar zijn officiële naam: de Maverick Force 2 Profile.”

Raff: “Het concept van Just the moon kwam tot stand vanuit het gevoel dat ik niet graag alleen op het podium sta. In de zoektocht naar wat ik mis als ik alleen op een podium sta, kwam ik erachter dat het de interactie met andere personen is. De lamp werd mijn partner en samen gingen we op zoek naar wat interactie nu eigenlijk allemaal kan betekenen. In het begin van de performance heeft de lamp ook effectief de rol van lamp, maar naarmate de voorstelling vordert, wordt Mavy meer en meer en tegenspeler met een karakter dat invloed heeft op wat ik doe. Alle input komt dus niet alleen van mij, maar ook van het object.”

“Tijdens het onderzoek ben ik op zoek gegaan naar de manieren waarop Mavy en ik gelijken zijn: zo kunnen we allebei bewegen. De lamp kan natuurlijk geen acrobatie, maar als ik er acrobatische bewegingen naast doe, insinueer ik wel dat die danst. Op die manier wordt een draai met het hoofd van de lamp een pirouette, of soms een rol, terwijl die helemaal niet kan rollen. Dat is een beetje de zoektocht naar gelijkheid tussen enerzijds de robot die niet gemaakt is om in de spotlights te staan, maar wel om zelf het spotlicht te zijn en anderzijds de artiest. Het is fijn om het licht zelf nu ook echt een plek te geven. Eerder in het onderzoek testte ik ook uit hoe het werkt als ik een koplamp draag, zodat we nog meer gelijken zijn; wat als ik terug schijn en als Mavy ook zelf in de spotlights staat?”

© Sarah Vanheuverzwijn

De zoektocht naar hoe een lamp en een menselijk lichaam gelijkwaardig zijn in jongleren, lijkt een hele uitdaging. “Mavy is een robot zonder armen en zonder benen, die dus helemaal niet gemaakt is om te jongleren. Toch opende dat best wel wat deuren om nieuwe jongleeropties te ontdekken.”

Raff gebruikt de termen ‘Mavy’, ‘lamp’, ‘robot’ gewoon door elkaar. Bewust? “In het begin van de voorstelling heeft Mavy duidelijk de rol van lamp, daar koos ik bewust voor, voornamelijk om het publiek te laten kennismaken met de moving head, ervan uitgaande dat misschien niet iedereen dat kent. Het moet duidelijk zijn dat Mavy eigenlijk een lamp is. En dat mag de hele voorstelling duidelijk blijven. Ik had de lamp/robot ook armen en benen kunnen geven, maar ik hou het liever eenvoudig en laat het publiek zelf invullen.”

Heb je nu ook effectief het gevoel dat je niet alleen op scène staat met Mavy aan je zijde?

“Ik wens Mavy steeds een goedemorgen als ik de creatiezaal binnenkom, maar hij antwoordt nooit. Eigenlijk is hij ook niet zo goed in input geven tijdens de creatie, ik moet alles alleen doen. Maar hij is zeker wel een houvast als ik met hem samen op scène sta: zelf durf ik al eens een stukje te vergeten, dat zal bij Mavy nooit gebeuren. Hij loopt gewoon door en kent alles tot op de milliseconde, dat geeft een zeker en een fijn gevoel.”

© Sarah Vanheuverzwijn

Eerlijk Raff. Eigenlijk doe je gewoon alles helemaal alleen.

“Ik doe het meeste alleen: choreografie, sequences en programmatie van het geluid en van het licht. Al komt er nu en dan wel eens een technieker helpen. Ik heb ooit getwijfeld om lichtontwerp te studeren en ik werkte in het hoger ook al als assistent lichttechniek, de interesse in lichttechnieken is er dus altijd al geweest. Voor de muziek werk ik samen met een muzikant. Met hem ga ik regelmatig het gesprek aan over de voorstelling en de intenties van de voorstelling, maar verder krijgt die vooral veel vrijheid bij het schrijven van de muziek. Verder werk ik ook met twee outside eyes: Margot Janssens die lichtontwerper en dramaturge is en Geert Belpaeme die theater en circus maakt. Het zijn mensen met totaal verschillende achtergronden, wat heel fijn is om hun verschillende input te krijgen. Het is echt een meerwaarde om naar die andere manieren van kijken te mogen luisteren.”

Je bent intussen een achttal maanden bezig aan de creatie. Ben je klaar voor de try-outs?

“De creatie gaat heel traag omdat ik alles zelf programmeer; soms maken enkele milliseconden een groot verschil en dan moet ik telkens opnieuw naar de programmeertafel en opnieuw en opnieuw. Ook het studeerwerk is toch wel wat. De lamp wordt geprogrammeerd, ik moet alles uit het hoofd leren. De bewegingen liggen heel kort bij elkaar en er zijn delen die heel erg op elkaar lijken, maar als er iets niet logisch is of als ik iets telkens weer fout doe, dan pas ik het aan zodat het verhaal goed zit in mijn hoofd en dan lukt dat wel.”

Gek dat er zoveel studeerwerk achter zit, want voor mij als kijker zijn jullie gewoon met jullie tweetjes natuurlijk in dialoog aan het gaan.

“Dat is de bedoeling.”

© Sarah Vanheuverzwijn

Just the moon

Van en met: Raff Pringuet

Outside eyes: Margot Janssens, Geert Belpaeme

Techniek: Tuur Decoene, Casper Van Overschee

Kostuum: Julia Gut

Muziek: Stan Van Nieuwenhuis

Spreiding: Thassos

Coproductie: PERPLX

Met steun van: Miramiro, Latitude 50, CC Mortsel, Circus Ronaldo, Circuswerkplaats Dommelhof, Korzo, De Clinch, MAD Festival, CIRKLABO, Stad Leuven, Het Oude Badhuis, Schouwburg Luchtbal, de Vlaamse overheid

Try-outs: 2, 3 en 4 oktober (Latitude 50), 11 oktober (PERPLX), 16 november (CC Mortsel)

Première: 13 december, CIRKLABO (Leuven)

https://www.closecallcompany.com/

Auteur: Katrijn De Bleser
Dit artikel verscheen in Circusmagazine #84 (september 2025)