Op 1 april 1914 komen de ‘5 Florimonds’ met het schip Vaderland aan in New York. Twee dikke meevallers voor ons vandaag: ze hebben een fototoestel bij en het fotoalbum is intact bewaard bij Huis Van Alijn. Zo kunnen we hun hele traject meevolgen: twee seizoenen bij Ringling Brothers Circus en drie maanden in Cuba met Circo Pubillones.

Bertha kleefde de foto’s netjes in en voorzag ze hier en daar van wat commentaar. Bertha is de vrouw van Florimond Vercammen, naar wie de Florimonds genoemd zijn. Het begon met drie broers uit Brussel: Florimond, Henri en Louis Vercammen. Ze duiken rond 1910 voor het eerst op. In hun acts presenteren ze draadlopen, jongleren en equilibre op de vrijstaande ladder en perche.

Een jaar later komt Bertha erbij. Met ‘de 4 Florimonds’ toeren ze in Europa en Zuid-Amerika (Buenos Aires en Rio de Janeiro). In juni 1912 vertrekken ze voor een jaar naar Noord-Amerika, waar ze zowel aan de Oost- als aan de Westkust in het Vaudevillecircuit spelen. Een recensent schrijft: “De 4 Florimonds jongleren terwijl ze bovenop een ladder staan die ze met gemak in balans houden. De act is nieuw en zelden gezien op Vaudevillepodia.” Het leven als Vaudevilleartiest is niet van de poes. Iedere week trek je naar een ander theater, waar je twee, soms drie keer per dag speelt. Alles moet je zelf regelen: transport, eten, overnachting.

In de zomer van 1913 keren de Florimonds enkele maanden terug naar België, waar ze voornamelijk optreden. Henri trouwt met Rosa Delchambre, die meteen ook bij de troupe komt.

Met de ‘5 Florimonds’ toeren ze twee seizoenen met de Ringling Brothers doorheen Amerika (1914-1915). Tijdens die tournee breekt in Europa de Eerste Wereldoorlog los. Geen idee of het de bedoeling was om een tijd in Amerika te blijven of dat het kwam door de oorlogsmalaise, maar in ieder geval vinden we aanwijzingen in Amerikaanse kranten dat ze er bleven spelen tot zeker januari 1918. In 1917 zetten Florimond en Bertha de eerste stap in hun naturalisatieproces om het Amerikaanse staatsburgerschap te verkrijgen. Waarschijnlijk hebben ze dat proces niet verdergezet, aangezien ze in 1920 opduiken in een scheepsmanifest en ‘België’ invullen als hun laatste permanente adres. In hetzelfde manifest lezen we dat ze nog altijd artiest zijn en van Rio de Janeiro naar Southampton reizen.

In 1925 vinden we de Florimonds nog eens terug in een krantenartikel wanneer ze spelen in Palais d’Eté in Brussel. Het laatste spoor is een vermelding van hen als acrobaten in een vaktijdschrift in de jaren 1932-35.

Je kunt bladeren in Bertha’s fotoalbum en zo alle hoogtepunten van de Florimonds bij Ringling Brothers en Circo Pubillones in Cuba meevolgen op de expo ‘Circus Onderweg’ in het Huis Van Alijn in Gent. De expo loopt tot 31 augustus 2021. Meer info: www.huisvanalijn.be

Gwendolien Sabbe is nog steeds bezig met haar onderzoek naar de Florimonds. Dit maakt deel uit van haar historisch onderzoek ‘Belgische circusartiesten in Amerika (1900-1940)’. Al haar verhalen kun je volgen op www.circusnomads.com, www.facebook.com/circusnomads of www.instagram.com/circus_nomads.

Auteur: Gwendolien Sabbe
Dit artikel verscheen met veel meer foto's in Circusmagazine #64 (september 2020)