Britse schilderes vereeuwigt Gentse clown

© Huis Van Alijn

De lachende dame rechts is Laura Knight (1877-1970). Ze is één van de meest vooruitstrevende en populaire Engelse portretschilders van de twintigste eeuw. In 1929 gaat ze vier maanden mee op tournee doorheen Engeland met het Bertram Mills & Great Carmo Circus. Ze slaapt en eet samen met de artiesten, hangt rond in de backstage en deelt wel en wee met hen. Schilderen of schetsen moet ze snel doen. Veel tijd om te poseren is er niet bij een rondtrekkende karavaan.

De foto toont de rauwe realiteit van de tournee: ze krijgen te maken met veel regen en dus modderige, deels ondergelopen speelplekken. Een dun plankje houdt de kleine voeten van Dame Laura Knight droog. Dame? Yes, Sir. Datzelfde jaar krijgt ze de eervolle titel Dame Commander of the Order of the British Empire (1929). In 1932 wordt ze verkozen tot voorzitster van de Society of Women Artists. Een functie die ze tot 1967 met verve vervult. In 1936 wordt ze als eerste vrouw verkozen als lid van de in 1769 opgerichte Royal Academy. Al deze ronkende titels ten spijt, Knight vertoeft het liefst in de middens van het theater, ballet, circus, de roma’s en tijdens WOII zelfs aan het front.

Helemaal links zie je een witte clown, René Frans (1899-1945). Hij rookt een sigaret en heeft een brede grijns. Samen met zijn vrouw, de Braziliaanse Chela Fernandez Nelson, en een bevriend artiestenkoppel, Pol De Baets (Polly Bentos) en Jenny Moreels vormen ze ‘The 4 Bentos’. Met hun sterke muzikale clownact blijven ze tot 1930 bij Mills en Carmo, daarna gaan ze elk hun eigen weg.

René is afkomstig uit Gent en is de zoon van acrobaat Henri ‘Bento’ Frans. Henri nam destijds de veertienjarige Pol De Baets in huis als zijn leerling om hem de knepen van het vak te leren. Pol en René groeien als jonge gasten samen op en worden goede vrienden. Samen met Jozef Storms vormen ze ‘Los 3 Bentos’ en toeren van 1925 tot 1927 met het grote circus Dunbar & Schweijer in Zuid-Amerika.

Laura Knight had een oog voor clowns. Haar oog viel duidelijk op René Frans. Tijdens de tournee schilderde ze twee keer het portret van René en Chela: ‘A Musical Clown’ en ‘Circus Musicians’. Zo komt het dat een clown uit Gent vereeuwigd werd op doek en steevast in presentaties en artikels verschijnt als het over de circus serie van de gelauwerde Laura Knight gaat.

'A musical clown' - Laura Knight © Harris Museum, Art Gallery & Library

Auteur: Gwendolien Sabbe
Dit artikel verscheen in Circusmagazine #78 (maart 2024)