Circuscentrum

Living Circus Treasures: André De Poorter

Als er iemand van belang is geweest om het circuserfgoed van bij ons in kaart te brengen en te verzamelen, dan is het André De Poorter (Zulte, °1944) wel. De kennis en expertise over de Belgische circusgeschiedenis die hij doorheen de voorbije 35 jaar vergaarde, is van onschatbare waarde.

>> Terug naar alle Living Circus Treasures

Jarenlang schuimde hij archieven en veilingen af, kocht materiaal aan en verzamelde met als voornaamste drijfveer de Belgische circussen en hun artiesten van de vergetelheid te vrijwaren. Je kunt niet om zijn publicaties en artikels heen als je je een weg probeert te banen in onze circusgeschiedenis. Bovendien was hij ook zelf een tijd actief in de circustent: als spreekstalmeester en als organisator van circustournees.

Incontournable als hij is, kan hij dan ook niet ontbreken in het lijstje van waardevolle circusfiguren en vleesgeworden Living Circus Treasures. Hoog tijd om hem voor het voetlicht te brengen.

In dit portret vertelt André wat circus voor hem betekent. Hoe de verwondering, de sfeer en het amusement hem hebben meegevoerd in zijn haast ontoombare passie voor circus. Hij haalt herinneringen op aan de eerste circusvoorstelling die hij als kind bijwoonde, aan de tournee die hij voor Circus Pauwels organiseerde en doet het relaas over hoe hij uiteindelijk is gestart met zijn unieke verzameling.

We vernemen hoe zijn kennis over het Belgische circusleven geleidelijk aan is gegroeid, en hoe zijn collectie in 2002 onder de aandacht kwam van toenmalig minister Bert Anciaux en Sylvie Dhaene van het Gentse museum Huis van Alijn. Hij kon zijn enorme verzameling niet langer zelf bewaren. Door zijn collectie te verkopen aan Huis van Alijn kon gegarandeerd worden dat de objecten en kostuums in optimale omstandigheden en volgens museale standaarden werden geconserveerd. Zo heeft hij een ontegensprekelijke en cruciale rol gespeeld in het begin van de bewaring van circuserfgoed in Vlaanderen.

Hij licht drie persoonlijke hoogtepunten uit: het rendez-vous van oud-circusartiesten dat hij organiseerde in 1991, het bezoek van Popov aan zijn circusmuseum in 1992 en de grote circustentoonstelling die hij in 1998 mocht organiseren in samenwerking met de Koninklijke musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel. Tot slot neemt André ons mee voor een korte rondleiding in expo Circus onderweg (Huis van Alijn) waarin zijn collectie een prominente plaats heeft. Hij pikt er zijn favoriete en meest gekoesterde circusmemorabilia uit.

Meerjarige focus op Frankrijk

Bij de bekendmaking van de subsidies aan de circussector voor 2021-2025, kondigde minister Jambon aan ook te willen investeren in de promotie van het Vlaamse circus in Frankrijk. Hij reserveerde hiervoor een budget van 250.000 euro. Via een internationale focus op Frankrijk worden zowel uitwisseling van expertise, verhoogde speelkansen als extra zichtbaarheid beoogd.

De driejarige focus loopt van 2021 tot 2023 en heeft tot doel de verdere professionalisering van onze circussector duurzaam te ondersteunen, nieuwe initiatieven – zoals de circuswerkplaatsen – internationaal te verankeren en te lanceren, en de internationale uitstraling van de volledige sector te vergroten. Momenteel worden de nodige keuzes gemaakt om tot een relevant en concreet programma te komen.

De komende drie jaar zal Circuscentrum in opdracht van de Vlaamse overheid dit traject coördineren. Om optimaal aan te sluiten bij de behoeften van de sector is er een officiële stuurgroep aangesteld die expertise inbrengt en mee de voortgang van het traject bewaakt.

Samenstelling van de stuurgroep

Werkplaatsen
Miramiro – Celine Verkest
PERPLX – Koen Allary
CIRKLABO – Jonas Van Soom
Circuswerkplaats Dommelhof – Martine Linaer

Structurele gezelschappen
Circus Ronaldo – Danny Van Den Broeck
Side-Show – Quintijn Ketels
Rode Boom – Kurt Demey

Externe experten
Jan Daems (Codarts Circus Arts)
Alexandre Fray (Cie Un Loup pour l’homme)

Vertegenwoordiger Kabinet
Wouter Rogiers                              

Algemeen Afgevaardigde VR in Frankrijk
Gaetan Poelman      

Department CJM
Liesbet Servranckx (voorzitter stuurgroep)
Lore Goovaerts

Circuscentrum
Noemi De Clercq
Nele Vertriest
Mui-Ling Verbist

Info

Heb je bijkomende vragen? Contacteer Mui-Ling Verbist via mui-ling[at]circuscentrum.be.

MAD: nieuw circusplatform

MAD – A Circus State of Mind is een nieuw Antwerps platform voor circus. MAD wil residenties en masterclasses aanbieden en ondersteuning geven aan opkomende circusgezelschappen en -artiesten. Het sluitstuk van deze werking is het jaarlijks vierdaags circusfestival MAD. Eerste editie: 6-9 januari 2022.

MAD Festival zal het nieuwste en het spannendste circus van Antwerpen, Vlaanderen en het buitenland brengen. MAD zoekt voorstellingen die een breed publiek kunnen raken, maar ook innoverend en eigenzinnig zijn. Voorstellingen waar een scherp randje aan mag zitten.

Daarnaast wil MAD Festival een internationale circusconventie met introductielessen, specialisatieworkshops, technische trainingen en gastlessen aanbieden. Jonge acrobaten, jeugdcircussen, semiprofessionele en professionele acrobaten kunnen zich elk op hun eigen niveau bekwamen. Acrobaten vanuit Europa mengen zich op het festival met jongeren uit verschillende Vlaamse circusateliers. Docenten van circusateliers en hogescholen zullen kennis uitwisselen en contacten leggen voor toekomstige uitwisselingen met jongeren.

MAD Festival zet ook in op een professionals programma voor ontmoeting, verdieping en artist talks. Het Antwerps en Vlaams circusnetwerk wordt getoond aan binnen- en buitenlandse professionals en pers.

>> www.madfestival.be

Een nieuw jaar

2020 begon hoopvol
de circussector kroop in zijn pen,
iedereen zette zijn beste beentje voor,
en – hoera – de minister besliste om te investeren.
Wat een jaar!

Maar plots viel alles stil.
Deuren gingen dicht,
het publiek bleef op afstand,
de oefenplek verplaatste zich
naar woonkamer
naar tuin
naar plein.

2020 werd een jaar van uitgestelde premières,
van oplossingen zoeken,
van protocollen,
van online lessen,
van frustratie en hoop.
Het gebrek aan perspectief woog zwaar.
Wat een jaar…

Laat 2021 een jaar worden waarin
nabijheid, lijfelijkheid en avontuur weer centraal staan
en de kracht van de verbeelding alle ruimte krijgt.

Circuscentrum staat alleszins te popelen om jullie
te stimuleren
te koesteren
te omringen
te ondersteunen
over grenzen heen, en hopelijk ook weer snel op volle kracht!

Circus Without Circus

Het project Circus Without Circus is goedgekeurd binnen Creative Europe en ontvangt de volledig gevraagde subsidie van 183.000 euro. Daarmee is Circuscentrum 8 jaar na Unpack the Arts opnieuw fiere projectleider van een Europees project.

Het project

Circus Without Circus biedt de mogelijkheid aan 18 opkomende circusartiesten en artiesten uit andere kunstvormen (uit vier landen: België, Frankrijk, Denemarken en Kroatië) om enerzijds in duo te experimenteren en anderzijds een duurzame carrière uit te bouwen. De deelnemers worden als in een blind date aan elkaar gekoppeld. Deze duo’s – telkens bestaande uit een circusartiest en een niet-circusartiest – gaan twee weken in residentie om artistiek onderzoek te verrichten. Na een eerste reeks van residenties worden nieuwe duo’s gevormd en volgt een tweede reeks.

Om de artiesten op diverse vlakken te voeden wordt er een zijtraject voorzien met feedbacksessies, toonmomenten en meetings met professionals. Ook het bredere publiek zal kennismaken met de artiesten via publieke presentaties en een website waarop elke artiest zijn of haar bevindingen deelt.

Open call & selectie

De open call liep van begin november tot begin december 2020. Uit bijna 500 (!) aanmeldingen kozen de partners van Circus Without Circus deze 18 artiesten:

CIRCUS:
– Bambou Monnet (FR)
– Dora Komenda (HR)
– Elise Bjerkelund Reine (DK/NO)
– Joren De Cooman (BE)
– Nicolas Fraiseau (FR/IT)
– Noémie Deumié (FR)
– Petra Najman (HR)
– Villads Bugge Bang (DK)
– Ward Mortier (BE)

NON-CIRCUS:
– Cristina Gallizioli (IT/DK): architect
– Elliot Minogue-Stone (UK/BE): hedendaagse dans
– Harvey Bewley (UK/DK): designer
– Ilon Lodewijks (NL/DK): participatieve kunst
– Ivan Svagusa (HR): visuele kunst
– Kwinten Mordijck (BE): muzikant & componist
– Natacha Kierbel (FR): hedendaagse dans
– Natko Stipanicev (HR): film, nieuwe media
– Thalia Pigier (FR): hedendaagse dans

Een meer uitgebreide presentatie van deze artiesten vind je hier.

Duo’s

– Nicolas Fraiseau + Cristina Gallizioli
– Elise Bjerkelund Reine + Natacha Kierbel
– Villads Bugge Bang + Thalia Pigier
– Bambou Monnet + Natko Stipanicev
– Joren De Cooman + Ivan Svagusa
– Petra Najman + Elliot Minogue-Stone
– Noémie Deumié + Kwinten Mordijck
– Ward Mortier + Harvey Bewley
– Dora Komenda + Ilon Lodewijks

Na de eerste reeks residenties (2021) worden uit dezelfde pool artiesten nieuwe duo’s gevormd, die op hun beurt in residentie gaan (2022/2023).

Residenties

2021:
– April: Split, Kroatië
– Juni: Gent & Mechelen, België
– Augustus: Kopenhagen, Denemarken
– September: Reims, Frankrijk

2022:
– Juni: Gent & Mechelen, België
– Augustus: Odense, Denemarken
– September: Reims, Frankrijk

2023:
– April: Split, Kroatië

Publieke presentaties

Info volgt vanaf de publieke presentaties vastliggen.

Meer info

Circus Without Circus loopt van 2020 tot 2023 en is een project van:
>> Project leader: Circuscentrum (BE)
>> Co-organizers: KIT (DK), Le Manège (FR), Positive Force/Room 100 (HR)
>> Associated partners: Kc Nona (BE), Dynamo Workspace (DK), Césaré (FR), Arts Academy Split (HR)
>> Mee gefinancierd door het programma ‘Creative Europe’ van de Europese Unie

www.circuswithoutcircus.eu

Circus Without Circus: de geselecteerde artiesten

Uit bijna 500 aanmeldingen van circusartiesten, dansers, muzikanten, componisten, acteurs, architecten, designers, beeldend kunstenaars, performers, dichters, … kozen de partners van Circus Without Circus 18 artiesten om deel te nemen aan het interdisciplinair onderzoeksproject. Uit België zijn Elliot Minogue-Stone (dans), Joren De Cooman (circus), Kwinten Mordijck (muziek) en Ward Mortier (circus) geselecteerd.

Bambou Monnet (FR)

29 jaar, circusartieste (trapeze & clown), Frankrijk
Opleiding: Lido, ENACR (FR)
Je kan haar kennen van: La Générale Posthume, Blizzard Concept
Quote: “The term ‘Circus Without Circus’ attracts me a lot, because it represents all my questions for more than two years. How is the circus renewing itself after 200 years and more of history and research? Can the circus stay circus without a circus? Is it possible to keep circus writing codes without necessarily being prisoner to physical technique?”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Kroatische filmmaker Natko Stipaničev

Cristina Gallizioli (IT)

29 jaar, architecte, Denemarken
Opleiding: Master degree in Architecture, Università degli studi di Ferrara, Faculty of Architecture, Italy
Je kan haar kennen van: diverse kunstresidenties in Denemarken, Portugal en Italië
Quote: “I am an architect but I have been recently growing a deep interest for performing arts, I see them very interconnected with architecture and I am currently exploring this intuition in dialogue with practitioners who join performance and architecture in their works. I recently won a research grant at Det Danske Institut for Feb ‘21 to study the correlation between architecture and live performance in public space, so I would be very curious to share my thoughts with my paired fellow and turn them into practice by working with a circus artist.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Franse circusartiest Nicolas Fraiseau

Dora Komenda (HR)

30 jaar, circusartieste (vertical rope, aerial hoop) & architecte, Kroatië
Opleiding: Faculty of Civil engineering, Architecture and Geodesy, University of Split (HR)
Je kan haar kennen van: The Line, Sound and Body, Cirkus Kolektiv
Quote: “My language is mostly my aerial circus technique, but my goal is to use this technique in new ways and contexts and to change it according to new insights resulting from different approaches. I feel that I already carry values of interdisciplinarity within myself, being in between two careers – circus and architecture. In my circus practice I translate and use teachings from architecture, and they can easily be translated to other art forms as well. Some examples would be thesis about rhythm, proportion of a part in relation to the whole, and the quotation that idea has no form. I think there are infinite ideas, principles and thesis to be explored in different mediums and conclusions to be drawn from this.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Nederlandse participatieve kunstenares Ilon Lodewijks.

Elise Bjerkelund Reine (NO)

33 jaar, circusartieste (trapeze, contortion), Denemarken
Opleiding: Centre National des Arts du Cirque (FR), AFUK (DK)
Je kan haar kennen van: Even the darkness, Feral Festival, Tanter/Vixen, Norwegian Ninjas, Cie le Guetteur
Quote: “When all stage art and everything else closed down due to corona it became more or less impossible to train aerials. So I have trained contortion, character, dance, movement work. In August, when I touched the trapeze again, everything was heavy, limited and painful. I’m not a newly educated circus artist, you know, I left CNAC 8 years ago. But I am rebranding and looking for new ways of finding collaborations and inspiration to keep creating. On the ground.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Franse danseres Natacha Kierbel

Elliot Minogue-Stone (UK)

24 jaar, danser, België
Opleiding: Koninklijk Conservatorium Antwerpen – Bachelor in Hedendaagse Dans
Je kan hem kennen van: Sidewards, Need cooling?, Hear Those Voices, Run Elliot Run!, …
Quote: “I have spent years honing my craft, mostly in the context of fairly narrow artistic educations. But now, free from those restrictions, I have the desire to challenge and stretch the boundaries of what I have been doing and see how other practices and art forms can inform my work, in this case – circus art. I believe I have a concrete artistic style and feel confident enough to allow it to be opened, manipulated and transformed.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Kroatische circusartieste Petra Najman

Harvey Bewley (UK)

32 jaar, designer, Denemarken
Opleiding: An Individual Study Plan in Design (MA), Konstfack, University of Arts, Crafts and Design, Stockholm. Industrial Design and Technology (BA), Loughborough University Design School, UK.
Je kan hem kennen van: Performing Objects Studio, exhibitions, design research publications
Quote: “I am curious about the interplay between people and peculiar moving objects. I often work with technology but my approach is material centred and inspired by our playful human ability to imagine and project personalities on to animate objects. By working with circus, I hope to learn more about the body as a tool for expression and play. I hope to experiment on these themes and perhaps discover material relevant for a performance where performing objects and humans are part of the same story.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Belgische circusartiest Ward Mortier

Ilon Lodewijks (NL)

34 jaar, participatieve kunst, Denemarken
Opleiding: ACT- FACT COPENHAGEN, DK. Master Teater-Performance –Pædagogik. PIET ZWART INSTITUTE, ROTTERDAM, NL. Master of Education in Arts.
Je kan haar kennen van: TING, LABRe(w)rite, MindesMærker, …
Quote: “Through my work I strive for a more inclusive and sustainable society. Therefore I create poetic platforms that address social themes and invite people to engage and reflect. Encounters between people are the cornerstone of my artistic practice. The starting point, however, is often a psychological concept, an observation, or a question. It would be a great challenge to explore how to start from a more physical or embodied approach, as I think a lot of circus artists do, but that is an assumption. Researching this assumption is already interesting and makes me eager to dive in.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Kroatische circusartieste Dora Komenda

Ivan Svaguša (HR)

38 jaar, schilder/graffiti-artiest/illustrator & muzikant, Kroatië
Opleiding: Academy of Arts, University of Split (major: painting)
Je kan hem kennen van: many exhibitions, graphic novels, …
Quote: “The reason why I am interested in participating in this program is precisely the interdiscipline that I am developing further in my artistic work and personal construction. Throughout my artistic career as an academic painter, I often looked for more ways to express myself, and they themselves were often artistic, such as drawing comics and illustrations, and graffiti art, or street art. Drawing comics gave my painting work a new dimension, and that is sequentially, the possibility of creating movement, in a still static medium-comic.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Belgische circusartiest Joren De Cooman

Joren De Cooman (BE)

33 jaar, circusartiest (bascule), België
Opleiding: Ecole Supérieure des Arts du Cirque (BE)
Je kan hem kennen van: Cirque du Soleil, Machine de Cirque, Circus Zonder Handen en sinds kort van zijn eigen onderzoekstraject met de bascule
Quote: “For the biggest part of my professional career I worked in a collective context for bigger circus companies like Cirque du Soleil and Machine de Cirque. The focus was always very technical. Only recently I started to work in a more interdisciplinary and experimental approach, creating my own research performances. At the moment I’m letting my specific circus equipment go and I start using the public space as main inspiration.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Kroatische multi-artiest Ivan Svaguša

Kwinten Mordijck (BE)

32 jaar, muzikant/componist, België
Opleiding: Master of Arts: Creating music: music production – Conservatorium HoGent (School of Arts), Ghent (BE)
Je kan hem kennen van: Use Knife, Manngold, Kiss the Anus of a Black Cat en tal van theater- en dansproducties
Quote: “I make my best music when I make it in relation to or in collaboration with another art discipline. I have a lot of experience making music for theater, dance and installations and I really love the extra layers, meanings, feelings, rhythms that the combination of disciplines can add. Curiosity about what these combinations can mean or become, play a very important role in my creative process. The wonderful world of circus seems like an inspiring new direction for me. In addition, I am also very curious about finding a circus artist who joins my musical world (which can perhaps be called alternative or experimental) and of course take my chance to immerse myself into his/her world.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Franse circusartieste Noémie Deumié

Natacha Kierbel (FR)

25 jaar, danseres, Frankrijk
Opleiding: Ballet Junior de Genève. Conservatoire de Paris, CRR, DEC classique
Je kan haar kennen van: Cie Plan K, Cie Didascalie, Cie les 7 marches, Cie Ex Nihilo, Cie Tango Sumo
Quote: “In my way to consider movement, I work a lot with images and mental projections to transform my body, to explore different qualities and physicality’s. This approach allows me to discover new paths and apprehend movements as textures. The idea is that imagination and sensations inside the body shape an energy that turns into movement. When I work with material, the meeting with this concrete material is quite instinctive. I look for its possibilities, its limits, metaphoric images that can emerge. I’d like to share this choreographic process with a circus artist within these residencies.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Deense circusartieste Elise Bjerkelund Reine

Natko Stipaničev (HR)

34 jaar, filmmaker & muzikant, Kroatië
Opleiding: Bachelor’s degree from the Arts Academy in Split, Department of Film and Video. Master’s degree from the Academy of Fine Arts in Zagreb, Department for Animated Film and New Media.
Je kan hem kennen van: Bonobo Studio
Quote: “I very much like experimentation processes, but am mostly a loner in art practices and would like to change that. As a director of animated films and an animator I mainly work alone from home. I am getting tired of that type of work, would like to change that practice, work more with people and contribute to some collectiveness.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Franse circusartieste Anaïs Bambou Monnet

Nicolas Fraiseau (FR/IT)

24 jaar, circusartiest (Chinese mast, acrobatie), Frankrijk
Opleiding: Centre National des Arts du Cirque (FR), ENACR (FR)
Je kan hem kennen van: Cie les Hommes penchés, Piano sur le fil, Kafka dans les villes, …
Quote: “As I’m starting new creation projects at the moment, I want to bring some materials I’m working on to the CWC residencies: new circus materials (a Chinese pole in twenty pieces), an element (I work with fire), and wax construction. I’d like to meet a new artist to bring these materials together and reinvent them. I also want to share my aesthetics, and what drives me in arts, which is research on reality. How to play with real constraints altering bodies and intent, I also like to play with expectations and to discover what we do with them.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Italiaanse architecte Cristina Gallizioli

Noémie Deumié (FR)

27 jaar, circusartieste (luchtacrobatie), Frankrijk
Opleiding: Centre National des Arts du Cirque (FR)
Je kan haar kennen van: Libertivore, ScOM
Quote: “I would love to go further than the circus ‘rules’ and go more towards a performative event. I would like to enhance slowness, calm energy and fragility, which in my opinion is sometimes stigmatized in circus shows. I would like not to have to catch the public by being in a strong and frontal energy, but slowly make him come to the artists. This thought is getting more present to me in this particular moment where I feel we have to go out of the theaters and invest in other places to develop our art and perform.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Belgische muzikant Kwinten Mordijck

Petra Najman (HR)

21 jaar, circusartieste (trapeze), Kroatië
Opleiding: Centre des Arts du Cirque Piste d’Azur (FR)
Je kan haar kennen van: haar solo trapeze act
Quote: “I’m in the process of becoming a professional circus artist. This project is a great opportunity to complement my artistic vocabulary by providing an opportunity to meet and collaborate creatively with other artists. Contemporary circus allows a very fine exploration of body and movement. When the body and mind of a circus artist are becoming rich in different kinds of expression, a wide range of dramaturgic possibilities are opening up. To my mind feeling the freedom of expression within the body and mind goes through a long learning process in order to lead to new forms of original and interesting performance.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Britse danser Elliot Minogue-Stone

Thalia Pigier (FR)

27 jaar, danseres & actrice, Frankrijk
Opleiding: Acting degree from the Dramatic Arts Conservatory Jacques Ibert, Paris. Master 2 Dramaturgy at École Normale Supérieure de Lyon. Master 1 at the Federal University of Rio de Janeiro.
Je kan haar kennen van: Battements/ Paper Bird, Celle qui part n’est pas disparue, …
Quote: “I work both with objects and improvisation and I would like to see how those things and my practice of Flying Low (among other things) could meet the different practices of circus artists. I’m also interested in working site specific and because I found that the experimentations of a lot of circus companies trying to explore new ways of performing in the city or in the nature really change the experience of the spectator, I believe this program could lead me to create performances with a new gaze.”
Wordt in haar 1ste residentie gekoppeld aan: de Deense circusartiest Villads Bugge Bang

Villads Bugge Bang (DK)

26 jaar, circusartiest (jongleren & fysieke humor), Denemarken
Opleiding: Academy for Modern Circus (DK), DOCH (SE), AFUK (DK)
Je kan hem kennen van: Gazart Company, Walking Copenhagen, Into the water, …
Quote: “During my time in circus school from 2011-2018 and since then, my work has often been based on examining how a small detail, something ‘unimportant’, can be blown up into something big and fantastic. For example, taking a plastic bag and manipulating it with the use of juggling and magic, so that the bag changes from low to high value for the audience. Which might get people to value more things around them in their everyday life. I’m curious to see other artists translate that into their own practice. To create something out of nothing.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Franse danseres/actrice Thalia Pigier.

Ward Mortier (BE)

27 jaar, circusartiest (acrobatie, Chinese mast, parkour), België
Opleiding: Ecole Supérieure des Arts du Cirque (BE), Bachelor in Education and Physical Movement (BE)
Je kan hem kennen van: Be Flat, Ludo & Arsène, Cie du Chaos
Quote: “Our society puts labels on everything. We define people and things by how useful they are. I have the feeling this tendency limits us in our being. Every art form has different subdivisions that in turn are divided into multiple category’s, practices or styles. We should not let this phenomenon limit our creativity. In cross-disciplinary exchanges creativity starts from our inner differences, making it possible to push beyond the current terrain of (contemporary) circus. And most importantly, when applied to my own case, such exchanges make it possible for me to reach beyond my current boundaries as an artist/researcher.”
Wordt in zijn 1ste residentie gekoppeld aan: de Britse designer Harvey Bewley

Meer info

Circus Without Circus loopt van 2020 tot 2023 en is een project van:
>> Project leader: Circuscentrum (BE)
>> Co-organizers: KIT (DK), Le Manège (FR), Positive Force/Room 100 (HR)
>> Associated partners: Kc Nona (BE), Dynamo Workspace (DK), Césaré (FR), Arts Academy Split (HR)
>> Mede gefinancierd door het programma ‘Creative Europe’ van de Europese Unie
>> Meer info vind je op www.circuswithoutcircus.eu

Circuscentrum zoekt communicatiemedewerker

Circuscentrum is sinds 1 januari het steunpunt voor circuskunsten in Vlaanderen. Het stimuleert de Vlaamse circussector om verder uit te groeien tot een dynamische, professionele en gezonde sector met internationale uitstraling. Als steunpunt voor circuskunsten is Circuscentrum het eerste aanspreekpunt zowel van de sector als van de overheid. Het vormt de centrale spil van een breed netwerk: al wie actief is in de sector kan bij ons terecht.

Als communicatiemedewerker ben je verantwoordelijk voor de externe communicatie. Je tekent in overleg met de directeur het overkoepelend communicatiebeleid van Circuscentrum uit en staat in voor de uitvoering, evaluatie en bijsturing ervan. Je optimaliseert bestaande offline (tijdschrift, affiches, brochures…) en online communicatie (website, sociale media, nieuwsbrief,…) en maakt werkt van een ideale communicatiemix. Je zet ook mee je schouders onder de actualisering van huisstijl en website. Je draagt met je expertise en creativiteit bij tot een kwaliteitsvol, inhoudelijk sterk, inspirerend en duurzaam communicatiebeleid.

>> Download de volledige vacature
>> Stuur cv en motivatiebrief voor 1 februari naar nele@circuscentrum.be

Circuscentrum in transitie

Vanaf 1 januari 2021 neemt Circuscentrum een nieuwe rol op als steunpunt. Aangezien onze opdrachten deels wijzigen, heeft dit ook impact op onze interne werking. We zijn achter de schermen volop bezig ons te reorganiseren en in samenspraak met de rest van de sector scherp te krijgen wie de komende vijf jaar welke concrete taken zal opnemen. Duidelijk is dat de vier nieuwe circuswerkplaatsen een belangrijke rol zullen opnemen op het vlak van artistieke omkadering zoals het aanbieden van residenties, masterclasses, artistieke feedback, …

We beseffen dat het vandaag niet steeds helder is waar je met welke vragen terecht kan. Aarzel niet om ons te blijven aanspreken – ook in deze overgangsperiode zijn we er voor jullie. Al zal het misschien iets meer tijd vragen om een passend antwoord te geven. Let wel: we werken voorlopig vooral van thuis uit en zijn telefonisch minder vlot te bereiken. Je kan je vraag best op mail zetten naar info@circuscentrum.be of rechtstreeks naar één van de collega’s. Tussen 23 december en 3 januari nemen we even een pauze.

Adieu, Johnny

Johnny Ronaldo, oprichter en pater familias van Circus Ronaldo, is op 87-jarige leeftijd gestorven. Johnny was een cowboy in hart en nieren. Maar bovenal was hij een warme, zachte en integere man die een diepe indruk naliet op iedereen die zijn weg passeerde.

Johnny Ronaldo is op 17 november 1933 geboren als Jan Van den Broeck. Langs moeders kant is zijn familie al erg lang actief als reizend foorgezelschap met Theater Van den Berghe. Jan wordt bekend als poppenspeler en rock-‘n’-rollster in variétéshows onder de naam Johnny Ronaldo. In 1971 start hij met zijn broer Herman een eigen circus op, Circus Ricardo. Na enkele jaren trekt Herman zich terug om zelfstandig muzikant te worden. Vanaf 1975 reist Johnny samen met zijn vrouw Maria Van Vlasselaer en hun gezin rond onder de naam Circus Ronaldo. Onder impuls van zijn zonen Danny en David evolueert Circus Ronaldo in de jaren negentig naar het unieke circustheater dat vandaag wereldwijd bekend is.

Johnny bleef al die tijd actief in het circus, zowel voor als achter de schermen, ook wanneer in 2011 keelkanker bij hem wordt vastgesteld. Hij speelde mee in ‘Circences’ (tot in Nieuw-Zeeland toe) en de afgelopen jaren was hij steevast in ‘de Wonderlijke Kerst van Circus Ronaldo’ te bewonderen. In februari 2019 is hij de meest trotse (en meest fragiele)  aanwezige in de Brusselse AB, wanneer de Ultima voor circus wordt uitgereikt aan Danny Ronaldo.

Johnny Ronaldo in Circusmagazine (september 2015): “Over mijn cowboystijl deden soms behoorlijk wat misverstanden de ronde. Zo waren er eens enkele stoere gasten die me vroegen hoeveel mensen ik die dag al neer had geknald. ‘Geen enkele,’ zei ik, ‘maar de dag is nog niet om.’ (lacht) Het beste wat je kan doen wanneer je uitgedaagd wordt, is gewoon een mopje terug maken. Een andere keer wou een kindje weten hoe goed ik kon mikken. Hij vroeg me of ik een vogeltje dat in een boom zat wou neerschieten. Ik antwoordde hem dat ik dat wel degelijk zou kunnen, maar dat dit vogeltje net zoals het jongetje gewoon zou willen blijven leven. ‘Knoop dit in je oren,’ zei ik hem, ‘doe nooit aan een ander wat je niet zelf zou willen overkomen.’ Je ziet het, ik ben een pacifist met een vuurwapen.” (lacht)
https://www.circuscentrum.be/artikels/een-pacifist-met-een-vuurwapen-johnny-ronaldo/

In 2013 bracht Circuscentrum de dvd ‘Living Circus Treasures’ uit: vijf hartverwarmende filmportretten van boeiende circusfamilies. Circus Ronaldo was er een van. Bekijk hieronder de half uur durende documentaire.

https://www.circuscentrum.be/2017/03/09/living-circus-treasures-circus-ronaldo/

Word circusassistent met de cursus ‘Circus-Jeugdanimator’

Circuscentrum organiseert elk jaar in de krokusvakantie een cursus Circus-Jeugdanimator. Editie 2021 verloopt in samenwerking met Mooss vzw, Circolito en Circus Zonder Handen.

De zesdaagse cursus is bestemd voor 15-, 16- en 17-jarigen (geboren in 2004 en 2005, of vóór 15 februari 2006) die in een circusatelier actief zijn en die zin hebben om circuslessen met kinderen en jongeren te begeleiden. Het is een officiële cursus ‘animator in het jeugdwerk’, aangepast aan het begeleiden van activiteiten in een circusatelier. Daardoor kan je nadien – als je een aantal uren stage loopt – ook het erkende attest van ‘animator in het jeugdwerk’ krijgen. Hiermee kan je op verschillende plaatsen aan de slag: sportstages, speelpleinwerkingen, vakantiekampen, …

Inhoud van de cursus
Een aantal zaken komen aan bod: op een veilige en pedagogisch verantwoorde manier assisteren bij het aanleren van de verschillende circustechnieken; hoe vlot omgaan met kinderen en jongeren; voor een groep staan en een duidelijke uitleg geven; activiteiten organiseren en begeleiden; inspireren en stimuleren.

Circusateliers Circolito en Circus Zonder Handen zorgen voor de onderbouwde circusinput. Mooss vzw staat garant voor actieve kunsteducatie en heeft veel ervaring met animatorcursussen. Meer info over de inhoud van de cursus vind je in het inschrijvingsformulier.

PRAKTISCH

>> Wanneer: Maandag 5 tot zaterdag 10 juli 2021
>> Locatie: Dommelhof, Pelt
>> Prijs: De cursus kost 190 euro (verblijf en eten inbegrepen)
>> Inschrijven kan niet meer. De cursus is volzet.
>> Met het getuigschrift dat je na de cursus meekrijgt kan je bij de jeugddienst van je gemeente de helft of meer van het cursusgeld terugbetaald krijgen (hier vind je meer info).
>> COVID-19: We hebben verschillende scenario’s klaar om de cursus coronaproof te kunnen organiseren in kleine groepen. Mocht de cursus evenwel toch niet kunnen doorgaan krijg je uiteraard het volledige inschrijfgeld terug.

>> Nog vragen? Contacteer Peter Smets: peter[at]circuscentrum.be of tel. 09 233 85 89.

Foto boven: Circusplaneet (c) Geert Roels

Merci, Julie

Driewerf helaas. Julie Descamps werkt niet langer voor Circuscentrum. Julie zette de afgelopen jaren zowel Circuscentrum als de Vlaamse circussector mee op de (internationale) kaart.

Ze deed dit op actieve en geëngageerde wijze, met veel goesting en met een groot hart voor al wat naar circus rook. Onder meer Smells Like Circus, het Jeugdcircusfestival (waar is de tijd?), de residentiewerking en masterclasses voor artiesten, productieweekends voor circusateliers, de Europese projecten Circus Without Circus en Circusnext zouden er niet hetzelfde – of zelfs helemaal niet – uitgezien hebben zonder haar.

Circuscentrum dankt Julie voor alles wat ze betekend heeft en ongetwijfeld nog zal betekenen in de circus- en bredere cultuursector. Merci, Julie, merci!

Circus Without Circus: open call voor (circus)artiesten

Het Europees project Circus Without Circus is een interdisciplinair onderzoekslabo voor 16 artiesten uit België, Denemarken, Frankrijk en Kroatië. De open call is nu gelanceerd en loopt tot 3 december 2020.

Een circusartiest wordt telkens gekoppeld aan een artiest uit een andere kunstdiscipline (dans, muziek, theater, mode, architectuur, …). Die duo’s gaan samen in residentie. Naast artistiek experiment gaat er ook aandacht naar professionele ondersteuning, netwerking, publieke presentaties en het duurzaam uitbouwen van je carrière.

Spreekt dit project je aan? Check alle voorwaarden en dien je kandidatuur in via www.circuswithoutcircus.eu. Deadline: 3 december 2020.

Circus Without Circus loopt van 2020 tot 2023 en is een project van:
>> Project leader: Circuscentrum (BE)
>> Co-organizers: KIT (DK), Le Manège (FR), Positive Force/Room 100 (HR)
>> Associated partners: Kc Nona (BE), Dynamo Workspace (DK), Césaré (FR), Arts Academy Split (HR)

Foto boven: Mardulier & Deprez (c) Bart Grietens

 

Lancering projectoproep Québec 2021-2023

Het departement Cultuur, Jeugd en Media lanceert samen met het departement Kanselarij & Buitenlandse Zaken de projectoproep 2021-2023 gericht op samenwerking met Quebec. Deze bilaterale oproep is er voor projecten in de sectoren podiumkunsten voor jong publiek (dus ook circus), muziek, dans en digitale cultuur die gerealiseerd worden tussen 1 april 2021 en 31 augustus 2023.

De projectoproep loopt tot en met maandag 11 januari 2021. Ben je actief in de sectoren podiumkunsten voor jong publiek (dus ook circus), muziek, dans of digitale cultuur en wens je samen met een partner uit Quebec een project te realiseren? Aarzel dan niet en dien je voorstel in.

Het reglement en aanvraagformulier vind je terug op de website van het departement CJM. Lees beide aandachtig en bezorg het formulier volledig ingevuld en ondertekend terug in zowel Word- als pdf-formaat.

Heb je vragen over deze projectoproep? Contacteer dan Liesbet Servranckx, Departement CJM, Kennis en Beleid via 02 553 06 67 of liesbet.servranckx@vlaanderen.be.

Foto: Vlag van Quebec. Tony Webster from Portland, Oregon, United States via Wikimedia Commons, CC BY 2.0

De Zaak Cultuur

Hoe versterken we de financiële veerkracht van de cultuursector? Welk pad stippelen we uit voor een digitale toekomst? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen groeikansen krijgt in cultuur, zowel in een dorp als in de stad? Hete thema’s waarover elke cultuurspeler kan meedenken op het online event De Zaak Cultuur.

Het is een uitdagend jaar voor onze cultuursector. We nodigen je uit om mee te denken over de toekomst van onze sector zodat we sterker uit deze crisis komen. Daarom organiseren we op 2, 3 en 4 december voor het eerst De Zaak Cultuur, een reeks van drie online sessies waarop ook jij niet mag ontbreken.

Waarom? Omdat De Zaak Cultuur over de hele cultuursector gaat: van kunstenaars tot socioculturele organisaties, van musea en archieven tot muziekclubs, van dansgezelschappen tot circusartiesten.

Verwacht je aan inspirerende voorbeelden, prikkelende vragen en ook (veel) debat. Kom nadenken over de uitdagingen voor de cultuursector. Het event wordt opgedeeld in drie kamers, waar deze thema’s aan bod komen:

>> Hoe versterken we de financiële veerkracht van de cultuursector?
>> Samen digitaal: welk pad stippelen we uit voor de cultuursector?
>> Hoe zorg je ervoor dat iedereen groeikansen krijgt in cultuur, zowel in een dorp als in de stad?

Save the date dus. En schrijf mee aan het scenario voor de toekomst van de sector. De Zaak Cultuur is een online event van Cultuurloket en twaalf andere cultuurorganisaties, waaronder Circuscentrum.

Inschrijven en meer info: www.dezaakcultuur.be.

Foto boven (c) Tom Van Mele

Culturele activiteitenpremie

De Vlaamse Regering heeft op vrijdag 9 oktober een nieuwe premie voor de cultuursector goedgekeurd: de culturele activiteitenpremie. Deze premie is een forfaitaire subsidie om publieke activiteiten in de Vlaamse culturele sector te stimuleren.

Door de coronacrisis lag het culturele leven gedurende een ruime tijd stil. Om de cultuursector een boost te geven en mensen terug te laten proeven van het diverse Vlaamse culturele leven, wordt nu de culturele activiteitenpremie gelanceerd.  

De premie kan gebruikt worden voor de organisatie of uitvoering van een culturele activiteit, of voor de terbeschikkingstelling van infrastructuur voor een culturele activiteit.  Je kan de premie in schijven van €2.000, met een maximum van €20.000, aanvragen. 

Rechtspersonen of éénmanszaken komen in aanmerking voor de culturele activiteitenpremie als ze aan de voorwaarden voldoen.

>> Alle info

Foto boven: Helena Jans (c) Joke Van den heuvel

Serieuze boost voor de circussector

Na een traject van enkele jaren – met de overgang van oud naar nieuw Circusdecreet – weten we eindelijk hoe de circussector de komende jaren gestructureerd wordt en met welke middelen de gesubsidieerde spelers hun werking kunnen uitbouwen.

De steun voor de circussector stijgt naar 5,7 miljoen euro. Voor de werkingssubsidies van circusorganisaties trekt de Vlaamse overheid jaarlijks maar liefst 4,3 miljoen euro uit, voor de projectsubsidies van 2021 – eerder dit jaar bekendgemaakt – 1,4 miljoen euro. Ter vergelijking: in 2020 ontving de gezamenlijke circussector 2,7 miljoen euro steun. Met deze substantiële budgetverhoging erkennen de minister van Cultuur en de Vlaamse regering het toenemende belang van circus als verbindende, vernieuwende en internationaal succesvolle sector.

Structurele subsidies (voor de periode 2021-2025):
>> 4 werkplaatsen: Theater op de Markt, Miramiro, PERPLX en CIRKLABO
>> 3 gezelschappen: Circus Ronaldo, Side-Show en Rode Boom
>> 8 circusateliers: Cirkus in Beweging, Circusplaneet, Circolito, Ell Circo d’ell Fuego, Locorotondo, Zonder Handen, Woesh en Salto
>> 1 Circuscentrum, dat vanaf 2021 als officieel steunpunt door het leven gaat
Meer info vind je hier

Projectsubsidies (voor 2021):
>> 6 circusproducties: ‘Friendly Freaks’ (Hans Vanwynsberghe & co), ‘Dieselnation’ (Mardulier en Deprez), ‘Bit By Bit’ (Kasper Vandenberghe & Collectif Malunés), ‘L’Histoire du chapelier’ (Jason van Lith), ‘Rakanyak’ (Compagnie Charlie) en ‘Grasshoppers’ (Circus Katoen)
>> 5 circusfestivals: Cirque Plus, Plein de Cirque, de groote stooringe, Cirk!Aalst en de opvolger van Wintervuur en ACROBAT
De projecten starten in 2021. Sommige projecten lopen over meerdere jaren, de subsidie geldt voor de volledige projectperiode.
Meer info vind je hier

Bovenop deze middelen trekt de minister binnen zijn internationaal cultuurbeleid 250.000 euro uit voor een driejarige focus op Frankrijk (2021-2023): een project dat het Vlaamse circus in Frankrijk op de kaart moet zetten en waarvoor het departement, het kabinet en Circuscentrum zullen samenwerken. Ook de traditionele circussen konden eerder dit jaar op extra steun rekenen om in coronatijden het hoofd boven water te houden.

De volgende grote indienronde binnen het Circusdecreet is voor projecten die starten in 2022 (creatie & spreiding van een circusproductie, organisatie van een circusfestival). Deadline: 1 maart 2021. Er zijn ook twee kleinere subsidielijnen met andere deadlines: internationale reiskosten en ontwikkelingsgerichte beurzen.
Alle info vind je hier

Foto boven: Collectif Malunés (c) Sigrid Spinnox

Til je culturele project op

Hou je van samenwerken? Wil je een breder publiek bereiken? Grijp je kans om te experimenteren en te groeien in je praktijk: vraag een subsidie aan voor jouw bovenlokaal cultuurproject.

Geef je ideeën vorm, stel een dossier op en vraag een subsidie aan. De deadline is zondag 15 november. OP/TIL maakt jou wegwijs.

De hulpmiddelen van OP/TIL op een rij:

>> In dit webinar krijg je de basisinfo over de subsidielijn.
>> Op de website van OP/TIL vind je een stappenplan voor het aanvragen van een projectsubsidie.
>> Gebruik de Toolkit Bovenlokaal Werken met denkoefeningen, vragen en checklists.
>> OP/TIL plant in oktober ook enkele consults op maat, voor wie al een uitgewerkt idee heeft.

In 2019 ging het nieuwe decreet Bovenlokale Cultuurwerking van start. De Vlaamse overheid reikt 2 keer per jaar subsidies aan voor jouw unieke en grensverleggende cultuurproject.

OP/TIL stimuleert cultuur in alle richtingen. Het steunpunt verbindt spelers uit de brede cultuursector. Over de grenzen van gemeenten, sectoren en disciplines heen.

ESAC-stage voor jonge talenten

Om ambitieuze circusbeoefenaars tussen 16 en 20 jaar voor te bereiden op de – vaak zware – audities van Europese circushogescholen, organiseert Circuscentrum elk jaar een stage in samenwerking met Ecole Supérieure des Arts du Cirque (ESAC, Brussel).

Op een selectiedag kiezen de ESAC-docenten in samenspraak met Circuscentrum en de betrokken circusateliers welke jongeren de stage effectief mogen volgen. De stage zelf bestaat uit 10 dagen intensieve training en verbreding van de artistieke horizonten (bv. choreografie, theater). De eerste vijf dagen gaan door tijdens de herfstvakantie in Gent. Tijdens de paasvakantie volgt een tweede week waarin de deelnemers zich verder voorbereiden om eventueel deel te nemen aan de audities van circushogescholen in Brussel, Rotterdam, Tilburg, Châlons-en-Champagne, Lomme, Montreal, …

Editie 2020-2021

De selectiedag is op zaterdag 10 oktober 2020
Je hebt circusambities, je bent tussen 16 en 20 jaar oud, je bent actief in een circusatelier dat je in je parcours wil steunen en je wil deelnemen aan de selectiedag? Stuur dan heel snel een mailtje naar peter@circuscentrum.be met je naam, leeftijd, e-mail en telefoon, circuswerking waarin je actief bent, circusspecialiteit(en) of -discipline(s).

De stage zelf bestaat uit twee stageweken – indien je geselecteerd wordt, dien je uiteraard beide weken te volgen:
>> Herfststage in Gent (bij Circusplaneet): 2 tot 6 november 2020
>> Paasstage in Brussel (bij ESAC): 12 tot 16 april 2021

Meer info
>> Mail naar peter[at]circuscentrum.be
>> Meer opleidingen georganiseerd door Circuscentrum vind je hier

Foto boven: ESAC-stage 2018 (c) Fotokultuur/Tom Van Mele

Beste circusvoorstelling: 125 BPM

Op 21 september 2020 werden in Franstalig België de Prix Maeterlinck de la critique bekendgemaakt. De jury, die volledig uit cultuurjournalisten bestaat, koos in de categorie ‘circus’ voor 125 BPM van Duo André Leo als beste voorstelling van het afgelopen theaterseizoen. Het liet daarmee de andere genomineerden – WORK (van Claudio Stellato) en Encore une fois (van Les Tripotes) – achter zich.

In 125 BPM brengen Vlaming Robin Leo en Fransman Jean-Baptiste André een zowel bezwerende als lichtvoetige roue Cyr-sessie op livemuziek van Suntapes. Beiden studeerden in 2015 af aan circushogeschool ESAC in Brussel, waarna ze enkele jaren met hun succesvolle act rondtoerden. 125 BPM is hun eerste avondvullende show en valt dus meteen in de prijzen.

Ook mooi: de Prix Bernadette Abraté, een soort van lifetime achievement award, gaat dit jaar naar Catherine Magis en Benoit Litt, oprichters en directeurs van Espace Catastrophe.

Alle info: https://www.rtbf.be/culture/scene/theatre/detail_prix-maeterlinck-de-la-critique-palmares-saison-2019-2020?id=10589705

Crisisbegeleiding voor de cultuursector

De coronacrisis heeft de cultuursector stevige klappen toegebracht. En het ziet er niet naar uit dat corona snel uit ons leven zal verdwijnen. Is dit onze nieuwe realiteit? En vooral: hoe passen cultuurwerkers en cultuurorganisaties zich hieraan aan?

Hoe krijg je grip op deze nieuwe realiteit? Hoe herdenk en hervorm je je onderneming? Waar liggen de valkuilen en waar liggen de kansen? Cultuurloket helpt jou hierbij. Via de crisisbegeleiding zoeken ze samen met jou een weg uit deze crisis en bouwen aan een duurzaam model.

Hoe werkt het?
Je vult het contactformulier op de website in. Je selecteert daarbij crisisbegeleiding en omschrijft je vraag/probleem. Je krijgt een dossierbeheerder toegewezen. Hij of zij is je aanspreekpunt en volgt je traject mee op. Jullie stellen tijdens een intake samen een stappenplan op: analyse van de huidige situatie, strategie voor de toekomst, een duurzame doorstart in de praktijk.

Bij elke stap schakelt Cultuurloket de juiste expert in. Dat kunnen juristen of advocaten zijn, marketeers, business coaches, change managers, digital experts, … Deze begeleiding is helemaal gratis.

Lees meer over de aanpak en maak een afspraak

Coronalijn
Met punctuele vragen (bijvoorbeeld over de steunmaatregelen) kan je nog steeds terecht op de coronalijn. Een consulent beantwoordt je corona-gerelateerde juridische of zakelijke vragen op het nummer 02 534 18 24. Bereikbaar van maandag tot vrijdag van 10u tot 18u.

Draaiboeken en leidraden voor de circussector

Sinds 1 september geldt voor de cultuursector een gefaseerd basisprotocol met kleurencodes die elk een pandemiescenario voorstellen. Nieuw in dit protocol is dat bij culturele voorstellingen de verplichte afstand tussen personen of bubbels verkleind wordt tot één meter of één stoel in zalen met vaste stoelen. Het maximaal aantal aanwezigen bij evenementen wordt opgetrokken tot 200 mensen binnen en 400 mensen buiten. Het dragen van een mondmasker is verplicht.

Met behulp van het Covid Event Risk Model zorgt u er als organisator voor dat uw evenement op een verantwoorde manier wordt georganiseerd. Op de website van Inter vindt u ook tips voor toegankelijke maatregelen voor ouderen en mensen met een handicap.

Draaiboeken voor activiteiten en gezelschappen in de circussector

De draaiboeken zijn opgesteld vanuit het protocol cultuur. Het is een work-in-progress en wordt steeds geüpdatet op basis van het voortschrijdend inzicht en de laatst beschikbare informatie. Extra informatie is te vinden op https://sectorgidscultuur.be/. Met dank aan Steven De Jonghe van Miramiro.

Leidraden voor tentcircussen en circusateliers

De context van tentcircussen en circusateliers behoeft specifieke aanbevelingen om de heropstart vlot en volgens de regels te laten verlopen. Voortbouwend op bestaande protocollen en sectorgidsen stelde Circuscentrum in samenspraak met de betrokken deelsectoren een meer specifieke leidraad op. Je kan ze hier downloaden:

Meer info:
www.vlaanderen.be
www.cultuurloket.be
Specifieke circusvragen? Contacteer Circuscentrum

Foto boven: Circus Barones (c) Tom Van Mele

Masterclass Phia Ménard

Ook gevestigde circusartiesten hebben nood aan nieuwe input. Daarom organiseert Circuscentrum elk jaar een intensieve masterclass voor circusartiesten en studenten uit circushogescholen.

Masterclass Phia Ménard – 16 tot 18 december 2020 (geannuleerd wegens covid-19)

Dit najaar organiseert Circuscentrum een driedaagse masterclass voor circusartiesten onder begeleiding van de Franse circuskunstenares Phia Ménard. Grijp deze kans!

Phia Ménard – geboren in 1971 als Philippe Ménard – is jongleur, performancekunstenaar, choreograaf en scenograaf. Haar compagnie heet Compagnie Non Nova. In België werd ze vooral bekend met haar circusvoorstellingen P.P.P. (die met het ijs) en L’Après-midi d’un foehn (die met de plastic zakjes). In januari 2020 speelde ze met haar nieuwste productie Maison Mère (die met de kartonnen dozen) nog op Smells Like Circus. Phia Ménard wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste Europese circusmakers van de 21ste eeuw – toch is ze heel minzaam en bescheiden; altijd mooi meegenomen.

In de masterclass, getiteld Pour l’indiscipline des corps dans un monde post-Covid, onderzoekt Phia samen met de deelnemers wat lichamelijkheid nog kan betekenen in het post-coronatijdperk. Wat is onze relatie met andere lichamen? Zijn we allemaal verdachten geworden? Is het respecteren van een veilige afstand niet louter het creëren van nieuwe grenzen? Van daaruit is de link snel gelegd naar concepten als niemandsland, bufferzones, vrije zones, uitsluitingszones, … Het onderzoeken waard!

– Wanneer? Van woensdag 16 tot vrijdag 18 december 2020. Let op: de uren verschillen per dag. Woensdag: van 14u tot 18u. Donderdag en vrijdag: van 10u tot 12u30 en van 14u tot 18u.
– Waar? De Expeditie, Dok Noord 4F, 9000 Gent
– Voor wie? Circusartiesten en circusmakers, inclusief studenten aan circushogescholen // Voertaal is Frans (en Engels) // Max. aantal deelnemers: 15
– Prijs? 100 euro // Niet inbegrepen: maaltijden en slaapplek
– GEANNULEERD WEGENS COVID-19

Foto: Cie Non Nova – Contes Immoraux – Partie 1 – Maison Mère ©️ Jean-Luc Beaujault

Save the date: masterclass Miet Warlop (1-5 maart 2021)

Van 1 tot 5 maart 2021 geeft performance-artieste Miet Warlop een vijfdaagse masterclass voor circusartiesten. Locatie: De Expeditie, Gent. Alle info volgt later.

Vorige masterclasses

Masterclass Louis Vanhaverbeke – 9 tot 13 september 2019
In 2010 studeerde Louis Vanhaverbeke af aan het atelier Mixed Media van Sint-Lucas Gent (nu LUCA), en in 2014 aan de Amsterdamse School voor nieuwe Dansontwikkeling (SNDO). Zijn praktijk bestaat voornamelijk uit het maken van performances en installaties. Objecten – brol, zegt hij zelf – zijn van cruciaal belang in zijn onderzoek. De link met circus is dan ook snel gelegd.

Masterclass Nicanor de Elia – 1 tot 5 oktober 2018
Nicanor de Elia (°1976, ARG) is circusartiest, -regisseur en -choreograaf. Hij studeerde aan Le Lido (Toulouse, FR) en richtte onder meer het gezelschap Le G.Bistaki op, dat met ‘Cooperatzia’ internationaal hoge ogen gooide. Samen met de deelnemers – jongleurs, dansers en acrobaten – ging deze multidisciplinaire artiest op zoek naar de principes van groepsimprovisatie, naar het lichaam in relatie tot de ruimte, tot objecten en tot andere lichamen. Een week intensiteit op de grenzen van circus en dans.

Masterclass Geert Belpaeme – 25 tot 29 september 2017
In deze masterclass onderzochten we de beginselen van spelen via een reeks improvisatieoefeningen zonder tekst. We gingen na hoe communicatie op scène ontstaat. De focus lag op het vormgeven van de eigen aanwezigheid op scène terwijl een publiek kijkt, vrijheid vinden om impulsen te volgen, op zoek gaan naar een oprechte fysieke en emotionele verbeelding en bewustwording van ruimte, ritme en focus en de dynamiek tussen groep en individu. Geert Belpaeme is theatermaker en performer. Hij studeerde in 2010 af aan de opleiding drama van de School of Arts in Gent waar hij momenteel docent en onderzoeker is. Binnen de circuswereld is hij actief als coach van o.m. Alexander Vantournhout en Circus Katoen.

Masterclass Roberto Magro – 29 en 30 oktober 2016
Maximaal 10 deelnemers mochten twee dagen genieten van de aimabele Roberto Magro. Thema van de masterclass: ‘Circusartiest: welke creatieve training?’ Je eigen techniek is het startpunt. Er wordt onderzocht hoe je een dialoog kan aangaan met het object en met medespelers. Een goede technische basis is vereist. De Italiaanse regisseur/choreograaf/artiest Roberto Magro heeft verschillende jaren ervaring in de Europese circus- en theaterwereld. Hij creëerde zelf en coachte tal van gezelschappen. Hij is jurylid van CircusNext en was enkele jaren directeur van La Central del Circ in Barcelona. Meer info over Magro vind je hier.

Masterclass Claudio Stellato – 26 tot 29 oktober 2015
In deze vierdaagse masterclass leer je het instinct – en niet de hersenen – te gebruiken als ultiem werkinstrument voor de hedendaagse artiest. Van daaruit onderzoekt Claudio Stellato samen met de deelnemers enkele belangrijke elementen zoals creativiteit, improvisatie, de relatie met het object en de dramaturgie van de beweging. De Italiaanse Belg Claudio Stellato is danser en circusartiest. Met zijn eerste circusvoorstelling ‘L’Autre’, een bijzondere mix tussen magie nouvelle, subtiele humor en performance, brak hij door in de Europese circusscene. Momenteel werkt hij aan een nieuw stuk, ‘La Cosa’, waarin de relatie tussen mens en natuur centraal staan.

Masterclass Alexandre Fray – 17 tot 21 november 2014
Voor Cie Un loup pour l’homme is circus een kunst van de actie, waarbij acrobatische virtuositeit wordt ingezet in een zoektocht naar menselijkheid. In deze vijfdaagse masterclass wil Alexandre Fray samen met tien circusartiesten werken aan de basis van partneracrobatie (vertrouwen en angst, oefeningen met gesloten ogen, fysieke architectuur, limieten, …) om vervolgens over te gaan tot een nieuw te ontginnen gebied: samen verloren lopen en zoeken naar nieuwe manieren om mobiele bewegingen te bouwen. De reactiviteit en het aanpassingsvermogen worden ontwikkeld terwijl rekening wordt gehouden met de anatomische, energetische en emotionele realiteit.

Masterclass Arne Sierens & Ted Stoffer – 7 tot 11 oktober 2013
Als circusartiest kom je op het podium en je doet je fantastische act. Alleen of met partners. De mensen genieten maar vragen zich meteen af: Wie is die man? Wie is die vrouw? Wat hebben ze met elkaar te maken? Waarom doen ze dat? Houden ze van mekaar? Ze kijken naar je act als een verhaal van mensen en daarin overlappen circus en theater. Theatermaker Arne Sierens (Compagnie Cecilia) en choreograaf Ted Stoffer (Les Ballets C de la B) gaan een week met circusartiesten onderzoeken wat beweging, improvisatie, personage-opbouw en spel in circus kunnen betekenen.

Masterclass Tom Roos – 6 tot 15 augustus 2012
Tom Roos en de minimalistische clown. Eerste etappe: afbraak. Via eenvoudige oefeningen halen we weg wat te veel is, wat ons beperkt, wat ons keurig houdt; we verwijderen onze façade, ons harnas. Wat tevoorschijn komt is een broze versie van onszelf, opener en naïever. De wereld is nieuw, zonder duidelijke scheidingslijn tussen de realiteit en de verbeelding. We beleven een fundamentele ‘ja’ naar die wereld die we opnieuw gaan verkennen. Een fundamentele ‘ja’ naar het publiek, deelgenoot in ons spel, samen, hier en nu. Tweede etappe: opbouw. Vanuit onze eigen aardigheden die we hebben ontdekt in de eerste etappe gaan we vormgeven aan ons personage, zijn stap, zijn stem, zijn tics, zijn ritmes. We werken voor elke deelnemer toe naar een uitgewerkte (korte) sketch, solo, duo,of trio. Deze kleine werkjes willen we voorstellen aan een publiek op de laatste dag van de stage.

Programmatorenoverleg: circus in cultuurcentra

Als woordeloos en sterk beeldend medium komt circus steeds vaker terecht in de programmering van de Vlaamse cultuurcentra. Samen met het circusprogramma van een kunstencentrum als Vooruit helpen ze mee het hardnekkige cliché dat ‘circus (enkel) voor kinderen is’ te ontkrachten.

Dit neemt niet weg dat het een moeilijke opgave blijft voor cultuurcentra om circus te plaatsen: naast de – vaak zware – technische vereisten speelt de relatieve onbekendheid van zowel binnen- als buitenlandse circuscompagnieën een remmende rol; Programmatoren van kleine en middelgrote cc’s hebben tijd noch middelen om intensief te gaan prospecteren; Jong talent staat zelden op het podium van een cultuurcentrum; Het lokale en regionale publiek moet als het ware opgevoed worden (er is meer in de wereld dan Cirque du Soleil); Cultuurcentra moeten de kans krijgen om naast commerciële kleppers ook experimenteel circuswerk te programmeren en mogen hierbij niet afgerekend worden op een lagere publieksopkomst.

Met het programmatorenoverleg verzamelt Circuscentrum tweemaal per jaar de cultuurcentra die in circus geïnteresseerd zijn om over inhoudelijke en praktische issues te praten, om tips en tricks uit te wisselen, om nieuwe creaties te leren kennen en om mogelijke tournees op te zetten. We nodigen ook telkens een drietal circusartiesten/-gezelschappen uit om hun nieuwe creatie te pitchen.

>> Het 14de overleg vindt plaats op vrijdag 11 september 2020 (van 12u30 tot 14u30) tijdens Het Theaterfestival in Brussel. Aansluitend kan je enkele voorstellingen meepikken.
>> Meer info & inschrijven via julie[at]circuscentrum.be.

Foto boven: There There Company (c) Bart Grietens

Een alternatieve circuszomer

De nieuwe coronamaatregelen die vanaf 29 juli van kracht zijn, hebben een grote impact op de geplande evenementen. Een aantal van onderstaande initiatieven hebben hun programmatie moeten aanpassen of het gehele evenement moeten annuleren. Check de website van de organisatoren zelf om zeker te zijn of de geplande activiteiten al dan niet doorgaan.

Zomer van Antwerpen

Circus Ronaldo: 10 juli tot 1 augustus
Cinema Malfait, de filmbarak van Circus Ronaldo waarin film en live performance samensmelten, was sowieso een van de headliners van de Zomer van Antwerpen. Dat is in deze corona-editie nog steeds het geval.
https://www.zva.be/cinema-malfait

Outdoor circus op de Zomerbar: juli & augustus
Coronagewijs zocht en vond de Zomer van Antwerpen fijne alternatieven voor het gelimiteerde publiek: circusacts en -voorstellingen uit eigen land. Achtereenvolgens komen Lyapunov, Too Fat To Fly, Maza Loco, Cie Pol & Freddie, Les Patineurs, Bert Vanden Berghe, D’irque & Fien, Die.F en Ell Circo d’ell Fuego in actie.
https://www.zva.be/zomerbar

Meer Miramiro (Gent)

Geen Miramiro is ondenkbaar. Circus is ontembaar. Dus dachten ze bij Miramiro: we gaan voor meer. Meer in juli, in augustus en zelfs in het najaar. Meer digitaal, analoog en zelfs live. Met o.a. Circ’ombelico, Cie Pol & Freddy, Kurt Demey, Too Fat To Fly, Joren De Cooman, Mardulier & Deprez, Bert Vandenberghe en Grensgeval. Mobiliseer je bubbel om er snel bij te kunnen zijn.” www.miramiro.be

Cirque Plus (Brugge)

Cirque Plus Minus: 23 tot 25 juli + 22 augustus
“Onder de wimpel CIRQUE PLUS MINUS presenteren we enkele Belgische acts die een plaatsje hadden op de affiche van de editie 2020, we laten ze graag los in de vrijplaats House of Time.” Op het programma: Collectif Malunés, Le Cirque du Bout du Monde, Theater Muto, Productions en Zonen, Collectif à Sens Unique, Mardulier en Deprez (tbc). www.cirqueplus.be

Uitwijken Circustoer
“Uitwijken trekt er op uit in juli, weliswaar in een intieme sfeer en op enkele locaties in Brugge. We hangen het niet aan de grote klok omdat we Uitwijken in alle veiligheid willen organiseren. Dit wil zeggen dat we er in juli voor kiezen om enkel de dichte buurtbewoners uit te nodigen.”
https://uitwijken.be/toerdata-2/2020-circustoer

Anderhalvemetersessies (Leuven)

Leuven organiseert 130 kleinschalige activiteiten in de stad. Met muziek, circus, theater, film, … wordt het een goed gevulde zomer in de stad. Op het circusprogramma: Cie Pol & Freddy, Grensgeval en Compagnie Charlie. Alle info vind je hier.

KOER&TOER (Aalst)

De stad Aalst biedt met KOER&TOER een antwoord op de cultuurhonger van de Aalstenaars. Vanaf 30 juli kun je 5 weekends lang coronaproof genieten van de beste artiesten op de prachtige binnenKOER van de Pupillen aan de Graanmarkt in Aalst. De Werf, Utopia, CIRK!, Kunstoevers, Biensoigné, Cinema en Netwerk Aalst slaan de handen in elkaar om de Aalstenaars een gevarieerd programma aan te bieden aan zeer democratische prijzen. Op circusvlak springt het CIRK!CABARET op 7, 8 en 9 augustus in het oog. www.koerentoer.aalst.be

De Donderdagen (Ninove)

Onder het motto ‘Uit ons kot, maar niet te zot’ biedt de stad Ninove deze zomer een mooi cultuurprogramma aan. Het straattheaterfestival De Donderdagen is daarbij een van de sterkhouders. Staan op het programma: Tripotes La Compagnie, Marvelous Adventures Group, Cie Pol & Freddie, Cie SiSiNonNon, Cirkus in Beweging, Modo Grosso, La Burrasca, Agit-Cirk, Cie La Folle Allure, Cie One Shot, Bert Vanden Berghe, De Polecats, Moving Fire Arts en Common Ground. www.ninove.be/dedonderdagen2020

Circus Barones

Met een stevig veiligheidsdraaiboek in de hand is Circus Barones sinds 1 juli terug op pad. Het doet achtereenvolgens Ardooie, Oostkamp, Middelkerke en Bredene aan. Check www.circusbarones.com voor alle info.

Zomer in O. (Oostende)

Uitgebreid cultuurprogramma in Oostende deze zomer, onder meer als alternatief voor Theater aan Zee, met theater, dans, comedy, literatuur, debatten enzovoort. De circuskunsten worden vertegenwoordigd door Cie Pol & Freddie met De Cuyper vs. De Cuyper. www.zomerino.be

Planeet Sierk wijkt uit (Gent)

Vorig jaar Circusplaneet voor het eerst tijdens de Gentse Feesten met ‘Planeet Sierk’ in het Baudelopark. Dit jaar verspreiden ze het feestgedruis tot in de Gentse wijken (Malem, Brugse Poort, Watersportbaan en Nieuw Gent) én zelfs gewoon tot in je huiskamer. Planeet Sierk wijkt uit! Wat, waar en hoe ontdek je hier.

Transfo Zomert (Zwevegem)

Transfo Zwevegem werd geselecteerd als hotspot door Toerisme Leiestreek. Deze zomer ontpopt de zomerbar aan de duiktank zich tot een supergezellige pleisterplaats. Iedereen op Transfo slaat de handen in elkaar om jullie te verwennen. Wie Transfo kent, weet dat ook de circusartiesten van Company Midnight er hun uitvalsbasis hebben. Zij zorgen voor een try-out van ‘US’ op 25 juli en voor het drive-in theater met ‘De Cuyper vs. De Cuyper’ op 31 juli. Lees meer.

Expo: Circus Onderweg (Gent)

Het leven van circusartiesten is bijzonder. Met hun gezelschap trekken ze steeds van plek naar plek met als de belangrijkste bagage hun attributen voor het optreden. Rondreizen hoort bij het leven van circusartiesten en bepaalt mee het ritme van hun dagelijks leven. Hoe ga je naar school, regel je het huishouden en ontmoet je vrienden en familie? Het is een avontuurlijk leven dat voor velen tot de verbeelding spreekt. Maar het is soms ook een hard leven dat niet zonder gevaren en risico’s is. Ontdek in de expo ‘Circus Onderweg’ de bijzondere collectie foto’s, films, affiches, persoonlijke voorwerpen van circusartiesten en bekijk getuigenissen van circusartiesten vandaag. De expo loopt meer dan een jaar (van 11 juli 2020 tot 31 augustus 2021) in Huis van Alijn. Bereid je bezoek voor; reserveren is noodzakelijk. Alle informatie vind je op
https://huisvanalijn.be/nl/agenda/expo-circus-onderweg

Nog circusalternatieven gespot?

Geef een seintje aan info[at]circuscentrum.be en we vullen dit overzicht aan.

1,4 miljoen euro voor elf circusprojecten

De minister van Cultuur kent 1.391.884 euro subsidies toe aan elf circusprojecten: zes projecten creatie & spreiding en vijf circusfestivals. Het gaat om een beslissing naar aanleiding van de eerste projectronde binnen het nieuwe Circusdecreet, dat sinds 1 maart 2019 van kracht is.

In deze projectronde werden 17 projectaanvragen ingediend (één ervan werd intussen ingetrokken door de aanvrager). De minister kent nu aan 11 projecten een subsidie toe. Daarmee volgt hij het advies van de bevoegde beoordelingscommissie.

>> Zes nieuwe projecten creatie & spreiding: Hastan, Mardulier en Deprez, De Blijde Boodschap, Jason van Lith, Compagnie Charlie en Circus Katoen
>> Vijf circusfestivals: Brugge Plus, AG Culturele Instellingen Antwerpen/Kunsten, APB de Warande, De Spil en Stad Aalst

Een overzicht van de goedgekeurde projecten vind je hier.

Andere subsidielijnen

Behalve projectondersteuning voor creatie & spreiding en festivals voorziet het Circusdecreet ook structurele middelen voor circuswerkplaatsen, circusateliers, circusgezelschappen en een circuscentrum. De beoordelingsprocedure voor vijfjarige werkingssubsidies is volop aan de gang, daarover later meer.

Kleinere subsidielijnen zijn de ‘internationale reiskosten’ en de ‘ontwikkelingsgerichte beurzen voor individuele circuskunstenaars’. Die kunnen dit jaar voor het eerst aangevraagd worden, tot uiterlijk 1 oktober 2020.