Living Circus Treasures: Jean Gebruers & Rose-Marie Malter
Gepost op 9 maart 2017 — In: Erfgoed
De Duitse circusfamilie Malter is veelbetekenend geweest voor het Vlaamse circusleven. Na WO II kwam deze familie naar België en begon rond te trekken met een circus en indrukwekkende menagerie. Dochter Rose-Marie en haar echtgenoot Jean Gebruers begonnen in de jaren ’70 met een eigen circus dat in 1986 de naam Rose-Marie Malter kreeg. De laatste jaren was Jean Gebruers niet meer actief als directeur, maar besteedde nog steeds het grootste deel van zijn tijd aan de dagelijkse praktijk van het circus dat door de kinderen Tamara en Patrick werd gerund. Na de dood van Jean Gebruers in 2014 kwam het circus in zwaar weer terecht, hetgeen resulteerde in een faillissement.
>> Terug naar alle Living Circus Treasures
Korte historiek
In 1954 kwamen Gottfried (1901-1978) en Anna Malter vanuit Duitsland naar België met hun acht kinderen. Ze werkten aanvankelijk bij grote Vlaamse circussen als Libot-Simon, Semay en Broadway. Vanaf 1960 startte de familie met een eigen onderneming, Tiroler Circus, dat een grote menagerie herbergde. Tegen het eind van de jaren ’60 reisden ze met een tweemast chapiteau en een vijftiental wagens waaronder kooiwagens met beren, leeuwen, chimpansees en een olifant.
Alle kinderen van Gottfried en Anna werkten mee in het Tiroler Circus. Gottfried Malter zette er in 1972 een punt achter, waarna de kinderen een eigen circuscarrière gingen uitbouwen.
Harry Malter (°1937) begon al vroeg met dressuur van kleine dieren. Samen met zijn toenmalige vrouw Jeanine De Baets (°1943) baatte hij in de jaren ‘70 het populaire Piste Circus uit. Harry is vandaag de eigenaar van het Harry Malter dierenpark in Heusden.
De bekendste van de kinderen Malter is waarschijnlijk Rose-Marie (°1935). Zij gaf haar naam in 1986 aan Circus Rose-Marie Malter. Haar echtgenoot, Jean Gebruers (1936-2014) lag aan de basis van dit circus. Rose-Marie was draadloopster en danseres bij verschillende circussen, en zo ontmoette ze Jean die als august optrad. Ze trouwden in 1959 en bleven tot 1970 bij Tiroler Circus. Een jaar later gingen ze op eigen houtje van start met Circus Apollo. Jean nam de clownnummers voor zijn rekening, Rose-Marie trad op als draadloopster. Verder hadden ze enkele buitenlandse artiesten in dienst.
Rose-Marie bracht vier kinderen ter wereld. Pierrot, Patrick, Tamara en Jasmin Gebruers werkten allemaal mee in het programma. In 1973 werd de tent van Circus Apollo vernield door brand en volgde er een moeilijke periode. Jean Gebruers ging een samenwerking aan met de BRT voor het feuilleton Circus Rondau. Na de opnames werd er verder rondgereisd onder die naam, hetgeen veel volk trok. Gesponsord door de koekjesfabrikant toerden ze in 1984-1985 ook een seizoen als Circus De Beukelaer.
In 1986 koos de familie definitief voor de naam Circus Rose-Marie Malter. De kinderen gingen een steeds belangrijkere rol spelen en namen de fakkel over van hun vader Jean, die tot aan zijn dood in 2014 heel dicht bij het circus betrokken bleef. Later dat jaar, in november 2014, werd het circus failliet verklaard. In winter 2015 maakten Patrick en Tamara een tijdelijke doorstart met een kerstcircus in Oostende, maar sindsdien is het windstil op circusvlak.
Filmportret
In 2013 bracht Circuscentrum de dvd ‘Living Circus Treasures’ uit: vijf hartverwarmende filmportretten van even veel boeiende circusfamilies. Circus Rose-Marie Malter was er een van. Bekijk hieronder de half uur durende documentaire waarin Jean Gebruers en Rose-Marie Malter hun verhaal doen, aangevuld met waardevol archiefmateriaal. Regie: Gerrit Messiaen.
Afscheid van een circusmonument: Jean Gebruers (1936-2014)
André De Poorter hield op de uitvaart van Jean Gebruers een passionele toespraak over het leven van de gelauwerde circusdirecteur, zowel in het verleden op aarde als in de toekomst daarboven. Na afloop begon de volgelopen Sint-Pieterskerk in Gent spontaan te applaudisseren. Op algemeen verzoek publiceerde CircusMagazine de integrale tekst van Andrés toespraak.
“En er zal daarboven eindelijk weer gelachen worden en er zal veel applaus zijn, heel veel applaus voor al de artiesten, maar vooral voor jou, Jean. Je mag fier terugblikken op je leven. Je hebt niet aan circus gedaan om te leven, maar je hebt geleefd om circus te doen. En ze moeten voor jou geen monument oprichten, want je bent zelf een monument, een circusmonument dat in onze herinnering zal blijven bestaan.”
Afscheid van Rose-Marie Malter (1935-2022)
Rose-Marie Malter overleed op 86-jarige leeftijd. De afscheidswoorden van André De Poorter kan je hier lezen.
Meer Malter
>> In het documentatiecentrum van Circuscentrum kan je verschillende publicaties en artikelen over Circus Rose-Marie Malter raadplegen. Maak best eerst een afspraak met via [email protected]
Meer treasures
>> Ontdek de verhalen achter andere belangrijke Vlaamse circussen op www.circuscentrum.be/livingcircustreasures